Ngày Giao Thừa Là Gì? – Cách Sắm Lễ Chuẩn 2025
1. Ngày Giao Thừa Là Gì?
Ngày giao thừa là thời điểm đặc biệt đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, mang trong mình nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đây là dịp để con người tạm biệt những khó khăn, thử thách của năm qua và đón chào những khởi đầu mới, những cơ hội và hy vọng cho năm mới. Giao thừa là khoảnh khắc không chỉ quan trọng về mặt thời gian mà còn về mặt tâm hồn, khi mọi người cùng nhau cầu mong bình an, may mắn và thịnh vượng cho gia đình, cộng đồng và bản thân.
2. Một Năm Có 2 Ngày Giao Thừa
Mỗi năm, người ta thường đón hai ngày giao thừa:
- Giao thừa Dương lịch: Đây là đêm 31 tháng 12, chuyển giao giữa năm cũ và năm mới theo lịch dương (ngày 1 tháng 1). Trong các nước phương Tây, giao thừa dương lịch là một sự kiện lớn, được tổ chức với nhiều hoạt động vui chơi, tiệc tùng và đếm ngược chào đón năm mới.
- Giao thừa Âm lịch: Diễn ra vào đêm 30 tháng Chạp của năm cũ (theo lịch âm), tức đêm trước Tết Nguyên Đán. Đây là dịp đặc biệt quan trọng đối với người Việt Nam và nhiều quốc gia Á Đông, khi mọi người cúng bái tổ tiên, sum vầy bên gia đình và thực hiện những nghi lễ truyền thống để cầu mong sự bình an, may mắn trong năm mới.
3. Ý Nghĩa Đêm Giao Thừa
Đêm giao thừa mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:
- Tưởng nhớ tổ tiên: Trong đêm giao thừa, người Việt thường tổ chức cúng bái tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn và mong muốn sự phù hộ của ông bà, tổ tiên trong năm mới.
- Khởi đầu mới: Giao thừa là khoảnh khắc để kết thúc những khó khăn, lo âu của năm cũ và mở ra một năm mới với nhiều cơ hội và hy vọng. Đây là thời điểm để mỗi người tạm quên đi nỗi buồn và khó khăn của quá khứ, để chuẩn bị đón nhận một tương lai sáng lạn hơn.
- Sự đoàn viên: Giao thừa là dịp để gia đình tụ họp, quây quần bên nhau. Đây là thời điểm để các thế hệ trong gia đình cùng nhau sẻ chia tình yêu thương, gắn kết các mối quan hệ.
4. Phong Tục Truyền Thống Đêm Giao Thừa Cần Biết Để Lộc Cả Năm
Để đón một năm mới an lành, hạnh phúc, người Việt thường thực hiện các phong tục truyền thống vào đêm giao thừa. Những nghi thức này mang đậm ý nghĩa tâm linh, giúp gia đình nhận được tài lộc và phúc đức trong năm mới:
- Cúng giao thừa: Mâm cúng giao thừa là một phần không thể thiếu trong đêm này. Mâm cúng bao gồm những món ăn chay, hoa quả tươi, hương đèn và các món đặc trưng như bánh chưng, bánh tét, để thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và cầu mong gia đình được bình an, hạnh phúc trong năm mới.
- Chọn hướng xuất hành: Theo quan niệm dân gian, chọn hướng xuất hành vào ngày đầu năm rất quan trọng. Việc xuất hành theo hướng tốt sẽ mang lại may mắn, tài lộc và thành công trong công việc. Những người làm ăn, kinh doanh thường chú trọng đến việc này để đảm bảo năm mới suôn sẻ.
- Mua muối đêm giao thừa: Mua muối vào đêm giao thừa được coi là hành động mang lại sự đậm đà, may mắn cho gia đình trong năm mới. Muối còn tượng trưng cho sự hòa thuận, tình cảm bền chặt trong gia đình.
- Xông đất: Xông đất là một phong tục phổ biến vào ngày đầu năm, khi người đầu tiên bước vào nhà sẽ có ảnh hưởng lớn đến vận mệnh của gia đình trong năm mới. Người được chọn phải là người có tuổi hợp với gia chủ, mang đến may mắn, tài lộc cho gia đình.
- Chúc Tết: Lời chúc Tết là một phần quan trọng trong phong tục của người Việt, thể hiện sự tôn trọng và tình yêu thương giữa các thành viên trong gia đình, bạn bè và người thân. Những lời chúc tốt đẹp về sức khỏe, tài lộc, hạnh phúc được gửi gắm trong những ngày đầu năm.
- Mừng tuổi: Đây là một truyền thống lâu đời, nhất là đối với trẻ em. Người lớn sẽ mừng tuổi cho con cháu với hy vọng rằng các em sẽ được học hành giỏi giang, khỏe mạnh, và gặp nhiều may mắn trong năm mới.
- Lễ chùa, lễ đền miếu: Nhiều người đi lễ chùa, lễ đền miếu vào đêm giao thừa để cầu phúc, cầu tài, cầu sức khỏe cho bản thân và gia đình. Đây là dịp để bày tỏ lòng thành kính và mong muốn mọi điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.
- Hái lộc: Vào những ngày Tết, mọi người thường đi hái lộc từ những cây cảnh trong nhà hoặc ngoài vườn. Lộc này được coi là tài lộc sẽ đến với gia đình trong suốt năm mới.
- Hương lộc: Đốt hương để cầu phúc là phong tục quen thuộc trong ngày Tết. Mùi hương nhẹ nhàng lan tỏa sẽ mang đến một năm mới thanh thản, an lành và may mắn.
5. Điều Kiêng Kỵ Không Nên Làm Vào Đêm Giao Thừa
Đêm giao thừa là thời điểm thiêng liêng, vì vậy có một số điều kiêng kỵ cần tránh để không ảnh hưởng đến vận may của gia đình trong năm mới:
- Không gây cãi vã, bất hòa: Cãi vã, xích mích trong đêm giao thừa sẽ khiến không khí gia đình trở nên căng thẳng và không vui vẻ, làm ảnh hưởng đến sự may mắn của năm mới.
- Không để đồ đạc lộn xộn, bừa bộn: Một không gian gọn gàng, sạch sẽ sẽ giúp gia đình đón một năm mới suôn sẻ và thuận lợi. Bừa bộn có thể ảnh hưởng đến tinh thần và vận khí của mọi người trong gia đình.
- Tránh quét nhà vào đêm giao thừa: Theo quan niệm dân gian, quét nhà vào đêm giao thừa sẽ “quét đi” tài lộc, may mắn và sự thịnh vượng của gia đình trong năm mới.
- Không vay mượn tiền bạc: Mọi người thường kiêng vay mượn tiền bạc vào dịp Tết, bởi họ tin rằng việc vay mượn sẽ mang lại nợ nần, khó khăn trong năm mới.
6. Phong Tục Đón Giao Thừa Ở Các Nước Trên Thế Giới
- Đón giao thừa ở Châu Âu: Ở các quốc gia như Đức, Pháp, và Anh, người dân đón giao thừa với những bữa tiệc ấm cúng, nhiều niềm vui và pháo hoa. Tại Đức, mọi người còn có phong tục ăn bánh chưng vào đêm giao thừa. Tại Anh, người dân đón giao thừa cùng nhau với những màn pháo hoa rực rỡ.
- Đón giao thừa ở Bắc Mỹ: Ở Mỹ và Canada, đêm giao thừa là dịp để tổ chức các bữa tiệc lớn, và màn đếm ngược thời gian đến khi năm mới bắt đầu. Tại New York, hàng triệu người đổ về Quảng Trường Thời Đại để chứng kiến màn rơi quả cầu nổi tiếng, đánh dấu sự kết thúc của năm cũ và sự bắt đầu của năm mới.
- Đón giao thừa ở Trung và Nam Mỹ: Ở các quốc gia Nam Mỹ như Mexico và Brazil, đêm giao thừa cũng được tổ chức với những lễ hội lớn, đón nhận năm mới bằng các bữa tiệc và những màn pháo hoa rực rỡ. Người dân Colombia có một phong tục đặc biệt là làm một con búp bê từ rơm, tượng trưng cho năm cũ, sau đó đốt nó vào đêm giao thừa để tẩy đi những điều không may mắn.
Cúng giao thừa hay còn gọi là lễ trừ tịch được thực hiện vào khoảng từ 11 giờ đêm ngày 29 tháng Chạp. Đây là một phong tục cực kỳ quan trọng vào ngày Tết cổ truyền của người Việt. Nó đánh dấu tiễn đưa một năm cũ và chào đón năm mới thuận lợi, may mắn hơn. Bên cạnh đó cúng giao thừa còn có ý nghĩa tưởng nhớ công đức của cha ông và mời gọi tổ tiên về nhà ăn Tết.
Chính vì mức độ quan trọng và ý nghĩa như vậy mà lễ cúng giao thừa luôn được người đân Việt chuẩn bị rất kỹ lưỡng về nghi thức, lễ vật cùng với những lưu ý nên hay không nên trong ngày này.
1Ngày giao thừa là gì?
Giao thừa là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, bước sang ngày đầu tiên của năm mới đánh dấu kết thúc năm cũ theo lịch âm, bắt đầu từ thời khắc 0 giờ : 0 phút : 0 giây.
Ngày giao thừa
Đêm giao thừa còn có tên gọi khác là đêm Trừ Tịch, từ 11h đêm ngày 29 đến 1h sáng mùng 1 Tết là đêm linh thiêng nhất của mọi gia đình Việt. Vì đó được quan niệm là thời điểm trời đất giao hoà – âm dương hòa hợp và bừng lên sức sống mới đầy hy vọng.
Vào thời khắc này các gia đình cùng làm lễ thắp hương cúng gia tiên, quây quần bên nhau, cùng xem pháo hoa để tiễn năm cũ đón năm mới, cầu sức khỏe, may mắn tài lộc cho tất cả thành viên trong gia đình.
2Một năm có 2 ngày giao thừa
Giao thừa Dương lịch
Giao thừa dương lịch sẽ luôn là thời gian cố định diễn ra vào mỗi năm vào đúng 12 giờ đêm của ngày 31 tháng 12 Dương lịch.
Giao thừa Âm lịch
Trong khi đó, giao thừa Âm lịch hay Tết Nguyên Đán sẽ diễn ra vào đúng 12 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp Âm lịch. Nếu là tháng thiếu không có ngày 30 thì đêm Giao thừa sẽ rơi vào đêm ngày 29 tháng Chạp.
Gia đình sum vầy đêm giao thừa
3Ý nghĩa đêm giao thừa
Đêm giao thừa là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Người ta quan niệm rằng đây cũng là thời gian để gác lại những chuyện buồn, xui xẻo, điềm xấu của năm vừa qua để hy vọng vào một năm mới có nhiều tiến triển tích cực hơn.
Bên cạnh đó, đêm giao thừa cũng là lúc là các đứa con xa nhà, từ người trẻ đến người lớn tuổi trong gia đình sum họp, đoàn viên, tổng kết lại những gì đã làm được trong một năm vừa qua và đặt ra những mục tiêu và dự định cho năm mới.
4Phong tục truyền thống đêm giao thừa cần biết để lộc cả năm
Người Việt Nam quan niệm rằng trong giờ phút giao thừa, bạn sẽ gặp nhiều may mắn trong năm kế tiếp nếu thực hiện những điều sau:
Cúng giao thừa
Một trong những phong tục truyền thống không thể thiếu trong đêm giao thừa chính là cúng giao thừa. Ở mỗi vùng miền và địa phương có cách bài trí và lễ cúng khác nhau. Tuy nhiên chung quy lại lễ cúng giao thừa vẫn mang ý nghĩa là một lời tạm biệt cho năm cũ đã qua và cầu mong năm mới sẽ có nhiều niềm hân hoan và may mắn hơn.
Cúng giao thừa
Lễ cúng 29 Tết được bắt đầu vào đúng khoảnh khắc bước sang năm mới giờ chính Tý (tức 0h ngày mùng 1 Tết). Gia chủ làm lễ khấn, sám hối với trời đất tổ tiên, mời các cụ quá cố về nhà cùng ăn tết đồng thời cầu mong sự may mắn, an lành, năm mới làm ăn phát đạt.
Tham khảo thêm:Cúng giao thừa Ất Tỵ 2025: Phong tục, mâm cúng, văn khấn
Chọn hướng xuất hành
Đây là nghi thức gia chủ sẽ là người xuất hành khỏi nhà theo hướng và thời gian mà họ cho là may mắn sau khi lễ cúng đêm giao thừa. Người phương Đông có quan niệm rằng, việc lựa chọn đúng hướng, ngày giờ xuất hành sẽ khiến cho gia chủ có công việc làm ăn thuận lợi, gặp nhiều may mắn trong công việc và sức khỏe được như mong muốn. Chính vì vậy, sau khi cúng giao thừa người ta thường sẽ coi ngày giờ hợp phong thủy, bắt đầu xuất hành để cầu may cho bản thân cũng như cả gia đình.
Chọn hướng xuất hành
Mua muối đêm giao thừa
Các cụ có câu “đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” là tục lệ truyền thống từ xưa đến nay vẫn được duy trì. Muối không chỉ có ý nghĩa xua đuổi tà ma, điềm rủi mà chúng còn mang ý nghĩa thể hiện sự gắn kết tình cảm quan hệ gia đình, con cái khỏe mạnh, thuận hòa.
Do vậy, sau đêm giao thừa người ta thường mua những bịch muối nhỏ được gói trong bao giấy màu vàng, màu đỏ ở các khu phố, khu chợ.
Tham khảo thêm:Đầu năm nên mua gì để rước tài lộc, may mắn vào nhà
Mua muối đêm giao thừa
Xông đất
Xông đất là một trong những tục lệ truyền thống lâu đời không thể thiếu trong đêm giao thừa. Người xông đất là người đến chúc tết đầu tiên của gia đình có thể là ngẫu nhiên đến hoặc được gia chủ lựa chọn trước sẽ hợp tuổi hợp mệnh. Hầu hết gia đình Việt rất coi trọng tục này vì họ tin rằng người đầu tiên nếu như hợp tuổi có thể đem lại may mắn, tài lộc cho cả năm.
Xông đất
Chúc tết
Thời khắc bước vào những giây phút đầu tiên của năm mới là lúc mọi người dành cho nhau những lời chúc ý nghĩa mong cho một năm mới đầy thuận hoà, may mắn, hạnh phúc và nhiều thành công.
Tham khảo thêm:Tổng hợp 20+ lời chúc Tết hay và ngắn gọn, dễ nhớ 2025
Chúc tết
Mừng tuổi
Và tất nhiên không thể không nhắc đến phong tục truyền thống mừng tuổi. Theo tục lệ, người lớn sẽ mừng tuổi trẻ em bằng những đồng tiền mới hoặc cho vào phong bao giấy màu đỏ. Tiền mừng tuổi nhiều hay ít không quan trọng, quan trọng là ý nghĩa câu chúc của mọi người dành cho nhau. Con cháu chúc ông bà, bố mẹ sức khỏe an khang, trường thọ. Ông bà mong con cháu mạnh khỏe, học hành thành đạt, làm ăn buôn bán gặp nhiều may mắn.
Tham khảo thêm:Lì xì bao nhiêu tiền là độc đáo, may mắn và ý nghĩa?
Mừng tuổi
Lễ chùa, lễ đền miếu
Sau khi cúng giao thừa xong, người dân thường đi lễ chùa cầu xin Thần Phật phù hộ cho gia đình một năm mới an lành, hạnh phúc.
Tham khảo thêm:Đầu năm đi lễ chùa: sắm lễ, khấn thế nào, cầu gì cho đúng?
Hái lộc
Theo quan niệm dân gian, khi đi lễ chùa đầu năm, người dân sẽ ra sân vườn chùa bẻ một cành lá gọi là hái lộc với ý nghĩa mang lộc của Thần Phật về nhà. Cành lộc này sẽ được trưng trước bàn thờ gia tiên cho đến khi tàn khô.
Hài lộc
Hương lộc
Khi đi lễ cầu an, nhiều người không hái lộc mà xin hương lộc bằng cách đốt một nén hương xong rồi mang hương đó về cắm vào bình hương bàn thờ nhà mình.
Ngọn lửa tượng trưng cho sự phát đạt được lấy từ nơi thờ tự về tức là xin Phật, Thánh phù hộ cho được phát đạt quanh năm.
Hương lộc
4Điều kiêng kỵ không nên làm vào đêm giao thừa
- Mâm cúng cần chuẩn bị tươm tất: Từ xưa đến nay làm mâm cúng chủ yếu là thành tâm không cần phải đầy đủ như yêu cầu. Nhưng không phải vì thế mà được phép sơ sài.
- Tùy phong tục từng vùng miền và địa phương sẽ có mâm cỗ cúng khác nhau nhưng trên cơ bản bạn cần có hương, đèn, trà rượu, muối gạo, hoa quả, xôi, bánh chưng,…
- Tránh tạo ra những tiếng động lớn, rơi vỡ.
- Vào đêm cúng giao thừa, người trong gia đình cần hòa thuận, tránh tình trạng cãi vã, to tiếng.
Tránh tiếng động lớn, rơi vỡ thủy tinh vào đêm giao thừa
- Theo quan niệm người Hoa, đêm giao thừa phải có đầy đủ con cháu để rước ông bà về với gia đình ăn Tết. Nếu nhà không đầy đủ thể hiện một năm hạnh phúc không trọn vẹn.
- Không soi gương vào đêm giao thừa vì quan niệm người xưa cho rằng như vậy có thể nhìn thấy ma quỷ vào đêm đó khiến cả năm gặp điều không may.
Tham khảo thêm:Người xưa cảnh báo điều không nên làm trong đêm giao thừa
Không soi gương vào đêm giao thừa
Tham khảo thêm: Văn khấn mùng 1 Tết Ất Tỵ 2025 chuẩn nhất
5Phong tục đón giao thừa ở các nước trên thế giới
Phong tục đón giao thừa ở các nước trên thế giới
Đón giao thừa ở Châu Âu
Ở Châu Âu, mỗi nước sẽ có những cách đón giao thừa khác nhau. Ở Pháp, mọi người sẽ cùng nhau uống rượu, mở ăn mừng vào đêm giao thừa.
Ở Anh, mọi người sẽ tụ tập ở quảng trường Trafalgar và Piccadilly Circus, cùng nghe tiếng chuông đồng hồ Big Ben của thủ đô London báo hiệu năm mới đã đến, nắm tay nhau hát bài “Auld Lang Syne”. Họ cũng sẽ mua quà, bánh đi thăm bạn bè, họ hàng trong đêm giao thừa.
Ở Đức, trước khi khoảng khắc giao thừa điểm, họ sẽ ngồi 15 phút yên trên ghế, khi chuông đồng hồ điểm họ đều nhảy xuống khỏi ghế và ném một vật nặng ra phía sau, coi như vứt bỏ mọi khó khăn, hoạn nạn để bước vào năm mới.
Đón giao thừa ở Bắc Mỹ
Ở các nước Bắc Mỹ như Mỹ, Canada, những cặp đôi sẽ hôn nhau vào khoảng khắc giao thừa, vừa để duy trì tình cảm, vừa mong muốn một khởi đầu tràn ngập tình yêu thương.
Đón giao thừa ở Trung và Nam Mỹ
Ở Brazil, mọi người sẽ mặt đồ trắng vào đêm giao thừa và thả trôi những bông hoa trắng dưới biển để tỏ lòng biết ơn với nữ thần biển cả.
Giao thừa là thời khắc linh thiên của dân tộc, đánh dấu một năm cũ trôi qua và chào đón năm mới thuận lợi, nhiều niềm vui hơn thế nên cúng giao thừa luôn được người Việt chuẩn bị kỹ lưỡng từ mâm cỗ, nghi lễ, văn khấn và những điều không nên trong ngày giao thừa.